شهر زیرزمینی سامن


عکس اول شهر زیرزمینی سامن عکس دوم شهر زیرزمینی سامن

كاوش‏هاي باستان ‏شناسي در محوطه‏اي زيرزميني در شهر سامن واقع در جنوب شهرستان ملاير منجر به كشف شهري پنهان شد كه در يك بستر سنگي و به صورت دست‌كند ساخته شده است . اين شهر زيرزميني احتمالاً به دوره پيش از اشكاني تعلق دارد و از برخي فضاهاي آن براي تدفين مردگان استفاده شده است . در حال حاضر تاريخ دقيق استفاده و يا ساخت اين فضاهاي معماري دست‏كند در دست نمی باشد و به همين منظور نمونه‏هايي از سفال‏هاي به دست آمده به همراه برخي مواد فرهنگي براي آزمايش كربن 14 و تاريخ‌گذاري دقيق انتخاب شده‏اند .
براساس يافته‌ها مي‏توان احتمال داد كه نخستين بار اين فضاهاي معماري به منظور انجام مراسم مذهبي خاصي ، احتمالاً ميترائيسم ، مورد استفاده بوده و شواهد حاكي از آن است كه مراسم مذهبي به صورت پنهاني در زيرزمين انجام مي‏گرفته است . ۵۴ مورد اسكلت انساني در اطاق‏هاي شهر پنهان كشف شده كه اين اسكلت‏ها به صورت بقاياي انساني كامل و يا توده‏اي جمع‏آوري شده اند . شهر پنهان یا زیرزمینی سامن که احتمالا شهری مخفی در دوره پیش از اشکانی بوده و بعدها نیز از آن به عنوان گورستان استفاده می‌شده ، در شهر سامن در 15 کیلومتری ملایر در استان همدان قرار دارد .
کاوش‌‏های باستان‏‌شناسی در محوطه‏‌ای زیرزمینی در شهر سامن ، منجر به کشف شهری پنهان شد که در یک بستر سنگی و به صورت دست کند ساخته شده است . این شهر زیرزمینی احتمالا به دوره پیش از اشکانی تعلق دارد و از برخی فضاهای آن برای تدفین مردگان استفاده شده است . حدود 25 اتاق از این شهر زیرزمین کاوش شده و در این اتاق‌ها مقادیر زیادی اسکلت متعلق به دوره اشکانی وجود دارد که دست‌نخورده در جای خود باقی مانده‌اند .
در کنار اسکلت‏‌ها هدایای قبور گذاشته شده است و اسکلت‏‌ها به صورت چمباتمه‏‌ای تدفین شده‌‏اند . احتمال می‌رود تدفین‏‌ها به دوره تاریخی به خصوص دوره اشکانی مربوط است . براساس مطالعات باستان‌شناسی ، شهر پنهان بیش از 3 هکتار وسعت دارد و بخشی از این شهر باستانی به خاطر وجود رطوبت زیاد هنوز مورد کاوش قرار نگرفته است . احتمالا بخشی از این شهر در زیر خانه مردم قرار گرفته و به همین دلیل تصور می‌شود که در آن بخش‌ها فاضلاب شهری وارد شهر پنهان شده باشد .
این شهر زیرزمینی ، هنگامی که مخابرات استان همدان قصد کشیدن فیبرهای نوری از زیر زمین را داشت کشف شد . بر همین اساس طی مجوزی از سوی پژوهشکده باستان‏شناسی ، هیاتی متشکل از انواع کارشناسان شامل باستان‏شناس ، انسان‏شناس ، کارشناسان مرمت و ... کاوش‌‏های خود را در این شهر به انجام رساندند که منجر به کشف فضاهای دست‏کند با حدود 25 اتاق ، سالن و راهروهای ارتباطی شد . شواهد اولیه حاکی از پیدایش این فضاها در دوره پیش از اشکانی بود . براساس این یافته‌ها می‏‌توان احتمال داد که نخستین بار این فضاهای معماری به منظور انجام مراسم مذهبی خاصی ، احتمالا میترائیسم ، مورد استفاده بوده است . این شواهد حاکی از آن است که مراسم مذهبی به صورت پنهانی در زیرزمین انجام می‏‌گرفته است .
بر این اساس احتمال داده می‏‌شود که در دوره اشکانی از این فضاها به عنوان محل تدفین مردگان استفاده شده است و از اتاق‏‌ها به عنوان گوردخمه استفاده کرده‌‏اند . شهر زیرزمینی سامن در عمق 3 تا ۶ متری زمین کشف شد و کانال‌های حفر‌ شده درون آن به مرور در دوره‌های تاریخی کنده شده‌اند و اطراف آن‌ها نیز اتاق‌های متعدد وجود دارند . این کانال‌ها از نظر ساختار معماری ، بسیار جالب هستند و کاربری خاصی داشته‌اند . در این کانال‌ها پس از پاک‌سازی ، 60 اسکلت شناسایی شدند که درون 9 اتاق قرار داشتند و با توجه به بررسی‌های انسان‌شناسی شواهدی وجود دارند که تدفین‌هایی به ‌صورت تدفین باز انجام شده‌اند .
علاوه بر این شواهد ، ۶ مورد بقایای انسانی نیز وجود دارند که به ‌طور دقیق نشان می‌دهند ، این اتاق‌ها در کاربری‌ نهایی به‌ صورت محل تدفین استفاده می‌شدند ، به ‌طوری که استخوان‌ها را جمع می‌کردند و دوباره تدفین‌های جدیدی انجام می‌دادند . از 60 اسکلت یافت شده ، 16 مورد مرد ، 26 مورد زن ، 14 مورد کودک و یک نوزاد شناسایی شده‌اند و جنسیت 3 مورد از آن‌ها نیز تشخیص داده نشده است .